Η ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ
Χτες καθώς ήμουν στο σούπερ μάρκετ για ψώνια βρέθηκα μπροστά στην εξής σκηνή : Ένα παιδάκι 4 ετών περίπου, έτρεχε στους διαδρόμους και φώναζε “Eίμαι ο σούπερμαν και μπορώ να τρέχω πολύ γρήγορα και να πετάω”. Η μαμά του, μια καλοβαλμένη κυρία έτρεχε πίσω του με το καρότσι. Φαινόταν εξουθενωμένη. Έλεγε “Σταμάτα να τρέχεις. Τώρα. Αν δεν με ακούσεις, θα το μετανιώσεις. Δεν θα δεις το αγαπημένο σου παιδικό.”
Τα συναισθήματά μου πολλά. Συναισθάνθηκα βαθιά τη μητέρα αυτή. Σκέφτηκα πόσο πολύ προσπαθούμε να είμαστε καλοί γονείς, να είμαστε ήρεμοι και ψύχραιμοι, να επικοινωνούμε τα συναισθήματά μας με το παιδί μας, να κάνουμε κάθε φορά το καλύτερο. Προσπαθούμε τόσο πολύ και τελικά τι καταφέρνουμε;
Φαντάζομαι ότι μας απασχολούν ερωτήματα όπως: Γιατί νιώθω τόσο εξουθενωμένος; Mήπως οι άλλοι γονείς τα καταφέρνουν καλύτερα; Τι συμβαίνει με τα δύσκολα συναισθήματα του παιδιού μου; Μήπως δεν μπορώ να βάλω όρια; Μήπως το παιδί μου με χειρίζεται και όλα αυτά είναι καπρίτσια; Μήπως χρειάζεται να είμαι πιο αυστηρός/η;
Eίναι σημαντικό να βάλουμε όρια στα παιδιά μας με τρόπο βοηθητικό και υποστηρικτικό.
Βάζουμε όρια για να τα βοηθήσουμε να μάθουν να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους, να διαχειρίζονται τα δύσκολα συναισθήματά τους και να τα επικοινωνούν. Τα όρια που έχουν στόχο να βοηθήσουν το παιδί να κατανοήσει μια κατάσταση δεν είναι τιμωρία. Το παιδί εισπράττει ότι σεβόμαστε τα συναισθήματά του και ότι του δίνουμε την ευκαιρία να κάνει μια επιλογή και να λύσει ένα πρόβλημα, όταν οριοθετούμε με ψυχραιμία και αγάπη.
(Έστω ότι είσαστε στο σούπερ μάρκετ και εκτυλίσσεται η σκηνή που περιγράψαμε)
Θα μπορούσατε να βάλετε όρια με τους εξής τρόπους:
- Να του προτείνετε να σας βοηθήσει με κάποιον τρόπο π.χ. Θα με βοηθούσες πολύ, αν έσπρωχνες εσύ το καρότσι με τα ψώνια.
- Εκφράστε αποδοκιμασία χωρίς να το προσβάλετε π.χ. Αυτό που κάνεις είναι πολύ ενοχλητικό για τους πελάτες και δεν μου αρέσει καθόλου.
- Δείξτε του ότι υπάρχουν επιλογές π.χ. Σταμάτα να τρέχεις. Έχεις δύο επιλογές: ή θα περπατήσεις ή θα κάτσεις στο καρότσι.
- Αφήστε το παιδί σας να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της άσχημης συμπεριφοράς του π.χ. Γυρίζουμε σπίτι. Θα πάω μόνος/η μου για ψώνια. Θα υπάρξουν κι άλλες ευκαιρίες στο μέλλον για να ξαναπάμε μαζί.
- Εκφράστε το συναίσθημά σας χωρίς να το κρίνετε. π.χ. Νιώθω απογοήτευση και θυμό.
Η γόνιμη επικοινωνία, λοιπόν, ενισχύει τη θετική σχέση γονιού-παιδιού. Το παιδί νιώθει την αγάπη και το νοιάξιμο του γονιού, σημαντικά στοιχεία για να χτίσει την αυτοπεποίθησή του. Ο γονιός από την άλλη είναι ευχαριστημένος από τον εαυτό του, οι τύψεις και οι ενοχές δεν έχουν θέση και απολαμβάνει τον γονεικό ρόλο. Όταν, λοιπόν, ο γονιός βάζει όρια με τρόπο που σέβεται το παιδί του, το παιδί μαθαίνει να αναπτύσσει εσωτερικό αυτοέλεγχο και αυτοπειθαρχία. Αντίθετα η τιμωρία δημιουργεί συναισθήματα θυμού, αδικίας και βίας.